رخساره های رسوبی و شرایط تکتونیکی در نهشته های زغالدار تخت، مینودشت واقع در البرز شرقی

منطقه تخت از نظر جغرافیائی در جنوب شرقی شهرستان مینودشت و به¬فاصله 12 کیلومتری آن واقع شده است. وجه تسمیه این نام از روستای همجوار آن به نام تخت گرفته شده است که در شمال شرقی این منطقه قرار گرفته است. منطقه از نظر تقسیمات کشوری تابع استان گلستان و شهرستان آزادشهر و مینودشت می¬باشد. فاصله این منطقه تا مینودشت 12 کیلومتر بوده که از طریق دو جاده چهل چای و جنگلده ارتباط دارد. راه دیگر رسیدن به ذغال¬های این منطقه از طریق روستای سوسرا بوده که در جنوب غربی آن واقع شده است. بررسی¬های چینه شناسی تغییرات رخساره¬ای مهمی را در جهات جانبی و قائم در منطقه مشخص می¬سازد، به¬طوری که در شمال غربی توالی رسوبی شامل رسوبات کامبرین و سیلورین بوده و در جنوب شرقی به رسوبات کربونیفر و ژوراسیک تبدیل می¬شود. با در نظر گرفتن گسل f5 و تغییرات رخساره¬ای، به این نتیجه رسیدیم که گسل f5 سبب جابه جایی لایه¬های رسوبی اطراف این گسل شده است. جهت بررسی تغییرات رسوبی لایه¬های اطراف گسل دو ترانشه tr.15 و tr.16 در دو طرف این گسل زده شده است. مطالعه دو ترانشه 15 و 16، نشانگر تغییر در محیط رسوبی در این بخش است. به طوریکه شیب لایه ها و ضخامت آن¬ها در ترانشه 15 در مقایسه با ترانشه 16 متفاوت است. برای نمونه در بخش جنوب غربی منطقه ضخامت لایه¬ها ی ماسه سنگی در ترانشه 15 بیشتر است و تعداد لایه¬ها کمتر است، به طوریکه ضخامت لایه¬های ماسه سنگی در ترانشه 16 کمتر است ولی تنوع رسوبگذاری در آن بیشتر است. که می توان احتمال داد پس از جابه جایی لایه¬ها توسط گسل f5 رسوبگذاری در بخش جنوبی این منطقه افزایش یافته که این رسوبگذاری همراه با پسروی¬های مکرر دریا بوده است که منجر به تشکیل لایه¬های ماسه سنگی متنوع ولی با ضخامت کمتر شده است. تغییر در شیب لایه¬ها نیز می¬تواند معرف چین خوردگی پس از جابه جایی توسط گسل باشد. لایه¬های ذغالی در بخش جنوبی ترانشه 16 نیز از ضخامت بیشتری برخوردار است که می تواند معرف تغییر شرایط رخساره¬ای از محیط دریایی به کولابی – مردابی باشد.در منطقه تخت برش زمین شناسی سازند طزره ( گروه شمشک) تهیه و مورد بررسی قرار گرفت. در این میان عضوهای کلاریز، لله بند و اکراسر مورد توجه قرار گرفته است. که با بررسی ضخامت این عضوها به این نتیجه رسیدیم که در اثر فعالیت¬های تکتونیکی و تغییرات محیطی ضخامت این عضوها کاهش یافته است. با توجه به رخساره های سنگی مشاهده شده، وجود ساختمان های رسوبی از جمله طبقه بندی مورب، کاهش اندازه دانه ها در یک سکانس رسوبی و وجود کنتاکت تحتانی فرسایشی در هر سکانس رسوبی و وجود لایه¬های ذغالی قابل توجه همگی نشان دهنده این است که این واحد رسوبی در یک محیط مردابی تشکیل شده است.